ព្រះពុម្ពសម្តែងនូវព្រះបរិនិព្វាន

ព្រះពុម្ពសម្តែងនូវព្រះបរិនិព្វាន

ចាប់ពីសតវត្សរ៍ទី១ ដល់ទី៦ នៃគ.ស គឺជាសម័យដ៏សំខាន់បំផុតនៅក្នុងរាជធានីវ្យាធបុរៈ ឬក្រុងអង្គរបុរី ចំពោះខាងវិស័យមនោគមន៍វិជ្ជាសាសនា និងខាងវិចិត្រសិល្បៈ។ នៅក្នុងអន្តរកាលនោះ ជនជាតិខ្មែរដែលទើបតែបានទទួលជាផ្លូវការសាសនាធំទាំងពីរមកពីឥណ្ឌា គឺព្រហ្មញ្ញសាសនា និងព្រះពុទ្ធសាសនា បានស្គាល់នូវនវកម្មមួយយ៉ាង ’សិល្បៈ។ បរិបទវប្បធម៌សំយោគនេះហើយ ធ្វើឲ្យជនជាតិខ្មែរនៃរដ្ឋនគរភ្នំបានឈានទៅដល់ការស្ថាបនា ឬការសូននូវរូបសំណាកតំណាងព្រះអាទិទេពផ្សេងៗ ជាពិសេសព្រះបដិមាពុម្ពសម្តែងនូវព្រះបរិនិព្វានតំណាងព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធអង្គ ព្រះបរមគ្រូនៃយើងធ្វើអ្វីៗដើម្បីបុព្វហេតុប្រោសសត្វលោក។

នៅក្នុងសង្គមបុរាណខ្មែរមួយ ដែលព្រះពុទ្ធសាសនាមានភាពរីកចម្រើនរុងរឿងថ្កើងថ្កាន។ យើងបានជួបប្រទះនូវរូបចម្លាក់តូចៗធ្វើអំពីដីដុត ដែលតំណាងឲ្យឆាកជីវិតផ្សេងៗរបស់ព្រះពុទ្ធអង្គ ដែលជាកេរ្តិ៍ដំណែលរបស់ដូនតាខ្មែរយើង។ យោងតាមវត្តមានរបស់រូបព្រះពុម្ពទាំងនោះ លទ្ធិព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលមានជាយូរយារណាស់មកហើយនោះ ធ្លាប់ត្រូវបានគេគោរពបូជា ក្រោមរូបភាពនៃព្រះពុម្ព ហើយទង្វើនេះក៏ត្រូវបានប្រតិបត្តិរហូតដល់បច្ចុប្បន្នភាពយើងនេះ។

នេះជារចនាបទថ្មីមួយ ដែលគេពុំធ្លាប់ឃើញក្នុងសម័យមុនៗ ហើយអ្វីមួយដែលអាចកំណត់អាទិភាពនៃជំនឿសាសនាចំណូលថ្មី និងលក្ខណៈសិល្បៈខ្មែរបែបពុទ្ធនិយមដំបូងគេបង្អស់ គួរឲ្យកោតសរសើរយ៉ាងក្រៃលែង។ នៅក្នុងចំណោមព្រះបដិមាពុម្ពបុរេអង្គរធ្វើអំពីដីដុត ដែលគេបានជួបប្រទះនៅអង្គរបុរីខេត្តតាកែវ គេឃើញមានរូបតំណាងព្រះពុទ្ធអង្គចូលព្រះបរិនិព្វាន។
សូមរំឭកថា ព្រះពុទ្ធអង្គបានចូលបរិនិព្វាន ឬសុគតនៅឆ្នាំ ៥៤៣ មុនគ្រិស្តសករាជ នៅឯកុសិនគរនៃប្រទេសឥណ្ឌាក្នុងព្រះជន្មាយុ៨៤ ព្រះវស្សា។ នៅពេលដែលព្រះពុទ្ធរលត់ព្រះសង្ខា ទ្រង់បានផ្តែផ្តាំទៅព្រះភិក្ខុសង្ឃផងទាំងឡាយនូវព្រះឱវាទមានខ្លឹមសារទី១ ’កាលព្រះផុតទៅហើយកុំគិតដល់លោកទៀត។ សូមចាំតែព្រះធម៌ទៅថ្ងៃក្រោយតែប៉ុណ្ណោះ និងទី២ សូមឲ្យព្រះភិក្ខុសង្ឃរាល់រូបត្រូវយកខ្លួនឯងផ្ទាល់ជាទីពឹង ពោលគឺ មិនត្រូវអនុលោមត្រាប់តាមអ្នកដទៃដែលបានបង្ខិតបង្ខំអាត្មាខ្លួនឡើយ។ ដូច្នេះ តំណាងនៃពុទ្ធប្រវត្តិនេះហើយ ទើបធ្វើឲ្យវិចិត្រករខ្មែរយើងនាសម័យនគរភ្នំបានសូនព្រះរូបព្រះពុទ្ធអង្គមួយចំនួនស្ថិតក្នុងឥរិយាបទព្រះបរិនិព្វាននេះឡើងយ៉ាងដូចនេះ។
ព្រះពុទ្ធអង្គដេកដងខ្លួនផ្អៀង ដៃស្តាំទ្រព្រះកេស ហើយស្លៀកពាក់ចីវរមួយសម្រាប់ផង។ រីឯលក្ខណសម្បត្តិវិសេសវិសាលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ណាស់របស់រូបមួយចំនួន គឺដងខ្លួនរបស់ព្រះពុទ្ធអង្គដេកសណ្តូកលើផ្កាតំណាងឲ្យភាពបរិសុទ្ធ។
ជារួមការផលិតព្រះពុម្ពទាំងនោះ គឺជាការធ្វើតាមតួយ៉ាងនៃព្រះពុម្ពដែលមាននៅប្រទេសឥណ្ឌា ហើយត្រូវបានធ្វើឡើងដោយពុទ្ធសាសនិកខ្មែរ ហើយតម្រូវតាមសេចក្តីត្រូវការរបស់ពួកគេក្នុងគ្រប់ជំនាន់នោះ។ ហេតុផលដែលបណ្តាលឲ្យពួកគេផលិតព្រះពុម្ពទាំងនោះឡើង គឺសេចក្តីស្វែងរកនូវសេចក្តីសុខសប្បាយ សិរីមង្គល ហើយការផលិតនូវវត្ថុសក្ការៈបូជាទាំងនោះ ក៏ជាសេចក្តីព្យាយាមសាងនូវអំពើកុសលល្អផងដែរ៕